Аракы –яшерен үтерүче

Алкоголизм – җәмгыятьнең иң җитди проблемаларының берсе. Сыра алкогольгә бәйле проблемаларның төп сәбәбе дигән фикер киң таралган булса да, статистика нәкъ менә аракының төп катализатор булуын күрсәтә.

Тарихи тамырлар:
Россиядә эчү культурасы
 

Аның борынгы тарихи тамырлары бар. Россиядә эчү традицион рәвештә дини һәм иҗтимагый йолалар белән бәйле һәм социаль тормышта зур роль уйнаган.
Борынгы рус җәмгыятендә спиртлы – беренче чиратта баллы эчемлекләр эчү киң таралган. Ул, туй йолаларын үткәргәндә яки мәҗүси бәйрәмнәр вакытында аеруча мөһим булган. Моннан тыш, ул дуслык һәм эшлекле мөнәсәбәтләрне ныгыту ысулына да әйләнгән.
Мәскәү патшалыгында, мәсәлән, 1648 елгы патша боерыгы белән эштән тыш вакытта спиртлы эчемлекләр куллану өчен штрафлар кертелә. Мондый чаралар эчкечелекне кисәтүгә һәм җәмгыятьтә дисциплинаны саклауга юнәлдерелгән.
18-19нчы гасырларда Россиядә эчү культурасы Көнбатыш Европа йогынтысында үзгәрә башлый, шәраб, коньяк һәм башка импорт спиртлы эчемлекләр тарала.
Сәламәтлек стаканда юкка чыга: алкогольнең организмга тәэсире
 

Алкоголь кеше организмына зарарлы йогынты ясый. Бөтендөнья сәламәтлек саклау оешмасы (БСО) мәгълүматлары буенча, алкоголь Россиядә үлем һәм инвалидлыкның төп сәбәбе булып тора, хәтта юл-транспорт һәлакәтләре һәм наркотиклар кебек башка куркынычларны узып китә.

 
Бавыр. Алкоголь эшкәртелә һәм бавырда таркала. Озак вакыт аны куллану гепатоз, алкогольле гепатит һәм бавыр циррозына китерергә мөмкин.
 

Йөрәк. Алкогольне артык куллану кан басымын күтәрүгә, аритмиягә, йөрәк мус­кулына зыян китерергә һәм миокард инфаркты һәм инсульт кебек йөрәк-кан тамырлары авырулары куркынычын арттырырга мөмкин.
 

Ашказаны һәм ашкайнату системасы. Алкоголь ашказаны һәм ашказаны лайласын ярсытырга, бу җәрәхәтләргә, гастритка һәм ашкайнату системасының башка проблемаларына китерергә мөмкин.
 

Иммунитет системасы. Алкогольне артык куллану иммун системасын көчсезләндерә, организмны инфекция­ләргә һәм авыруларга күбрәк дучар итә.
 

Нерв системасы. Алкоголь үзәк нерв системасына тәэсир итә, баш миендә үзгәрешләр китереп чыгара. Бу координация бозылуларына, хәтер, кәеф, йокы проблемаларына һәм хәтта хроник алкоголь куллану очрагында деменциягә китерергә мөмкин.
 

Репродуктив система. Алкоголь куллану ир-атларда да, хатын-кызларда да репродуктив системага тискәре йогынты ясый. Хатын-кызларда ул күрем цик­лы бозылуга, баласызлыкка, йөклелектә вакытыннан алда бала тудыру куркынычына китерергә һәм баланың алкоголь синдромы белән туу ихтималын арттырырга мөмкин.
 

Бәйлелек. Алкогольгә бәйлелек яки алкоголь авыруына китерергә мөмкин.
Иҗтимагый проблема: социаль факторлар
 

Социаль факторлар алкоголизм таралуда зур роль уйный. Әйтик:

• мәдәни һәм социаль нормалар. Әгәр дә алкоголь куллану киң таралган һәм расланган булса, кешеләргә анда катнашырга һәм ул алкоголизм куркынычын арттырырга мөмкин;
• төркем басымы һәм яшьтәшләр йогынтысы. Кешеләр дуслары, хезмәттәшләре яки җәмгыятьнең башка әгъзалары тәэсирендә спиртлы эчемлекләр куллана башларга мөмкин;
• стресс һәм авырлыклар. Стресс, шәхси яки профессиональ тормыштагы кыенлыклар алкоголизм үсешенә китерә ала;
• түбән социаль-икътисади статус. Аз керемле кешеләр алкоголизм куркынычы белән очрашырга мөмкин;
• реклама һәм маркетинг. Алкогольле эчемлекләрне агрессив рекламалау кешеләргә, бигрәк тә яшьләргә тәэсир итә;
• мәгълүмат һәм белем җитмәү. Алкоголь куллану һәм алкогольнең зыяны турында мәгълүмат һәм белем җитмәү алкоголизм үсешенә китерә;
   

Алкоголизмны киметү юлы
 

Бу проблеманы дәүләт дәрәҗәсендә комплекслы хәл итү таләп ителә, әйтик:

• Профилактика һәм мәгълүмат: алкоголь куллану нәтиҗәләре һәм сәламәтлеккә зыяны турында аңлату кампания­ләре үткәрү.
• Закон чаралары: алкоголь сату һәм куллануга карата законнарны кырысландыру.
• Дәвалау һәм реабилитация: алкоголизмнан интегүче кешеләр өчен арзан һәм эффектив дәвалау һәм реабилитация программалары булдыру.
• Җәмгыять ярдәме: алкоголь белән бәйлелеккә каршы көрәшүче кешеләр өчен ярдәм челтәрен үстерү.
• Спорт һәм сәламәт яшәү рәвеше: актив яшәү рәвешен, спортны һәм башка сәламәт ял итү формаларын популярлаштыру.