Ясалма интеллект ялгыша беләме

Кулланучы хокукы

Безнең көннәрдә ясалма интеллект (ЯИ) киң таралган һәм ул кеше тормышының күпчелек өлкәләренең аерылгысыз өлеше булып тора, һөнәри эшчәнлектә дә, кешенең шәхси тормышында да.

Ясалма интеллект – ясалма интеллектуаль системаларның традицион рәвештә кешенең өстенлеге дип саналган иҗади функцияләрне башкару үзлеге.

Бу хакта «ТР Гигиена һәм эпидемиология үзәге» ФБУЗның Яшел Үзән филиалы Кулланучылар хокукларын яклау һәм халыкның санитар-эпидемиологик иминлеге мәсьәләләре буенча консультация пункты белгече Надежда Александрович аңлатма бирә:

– Бөтендөнья кулланучылар хокукларын яклау көненең игътибар үзәгендә яңа контент булдыру өчен кулланыла торган ясалма интеллект алгоритмнары клиентларга хезмәт күрсәтү һәм ярдәм итү өлкәсендә күптән кулланыла торган генератив чат-ботлар. Алар кеше аралашуын катлаулы һәм үзенчәлек­ле ысуллар белән имитацияләү өчен ЯИ системаларын берләштерә, мәсәлән, онлайн эзләүдә, анда әйдәп баручы технология компанияләре эзләү тәҗрибәсен кертә башлаган. 2024 елда Бөтендөнья көне кысаларында: «Кулланучылар генератив ясалма интеллектлы чат-ботларга никадәр ышана ала?» – соравы бик актуаль.

Чат-ботларның өстенлекләре нидә?

• Кулланучының соравына шунда ук җавап бирү мөмкинлеге.
• Чат-ботларның тәүлек әйләнәсе һәм ял көннәрсез, атнага 7 көн эшләве.
• Әгәр бот сорауны аңлый һәм җавап бирә алмаганда, аны ярдәм хезмәте белгеченә юнәлтә алуы.

Чат-ботлар кеше өчен төрле мәсьәләләрне хәл итү өчен күп мөмкинлекләр бирә. Мәсәлән, алар белә:

• заказларны кабул итә;
• билетларны һәм кунакханә номерларын броньлый;
• клиентларга техник ярдәм күрсәтә;
• продукция яки хезмәт буенча консультация бирә;
• түли һәм акча күчерә.

Чат-ботларны куллануның кимчелекләре бармы?

• Клиентлар чат-ботларга караганда тере кешеләр белән аралашуны өстен күрә һәм ул канәгатьлек рейтингын күтәрә.
• Проблеманың асылына төшенә алмый.
• Карар кабул итү сәләте юк.

Шулай ук еш кына кешеләр психологик яктан бот белән ничек дөрес аралашырга әзер түгел яки аңламыйлар, шуңа күрә үз эшчәнлегендә чат-ботлар кулланган компания яки оешма клиент/кулланучыга кем белән диалог алып барырга икәнен үзе сайларга хокук бирергә тиеш: чат-ботмы яки компания хезмәткәреме. Бу мөмкинлек клиентларның теләсә нинди мәсьәләләрен хәл иткәндә булырга тиеш.

– Ясалма интеллект заманында кулланучылар хокукларын яклауның өч өстенлеге нидә?

• – Беренче өстенлек –ЯИ кулланган алгоритмнарның ачыклыгы һәм аңлаешлылыгы.
• Икенчесе – кулланучылар мәгълүматларының конфиденциальлеге.
• Өченчесе – ЯИның тискәре нәтиҗәләре өчен җаваплылык.

Аның дөрес эшләмәвенең билгеле очраклары технологиянең һәрвакыт идеаль булмавын һәм кулланучылар өчен кирәкмәгән нәтиҗәләр китереп чыгарырга мөмкинлеген күрсәтә. Кулланучылар ГАРАНТИЯЛӘНЕРГӘ тиеш, ЯИ дөрес булмаган карар яки тискәре йогынты ясаса, бу технологияне кулланган компанияләр һәм оешмалар тарафыннан җаваплылык кабул ителәчәк.

Бу үз эченә зыянны кап­лауны, алгоритмнарны яхшыр­туны һәм мондый ситуацияләрнең кабатлануын булдырмау буенча чаралар күрүне ала.

Хәзерге вакытта ясалма интеллектның хокукый статусы закон тарафыннан билгеләнмәгән һәм аны кулланганда ачык чыганак­ларга кергән дөрес яки төгәл булмаган мәгълүматны булдыру һәм тарату өчен кем җаваплы икәне ачык түгел.

Шуңа күрә, Роспотребнадзор тарафыннан Бөтендөнья кулланучылар хокуклары көне кысаларында оештырылган чаралар Россия кулланучыларының хокукларын ясалма интеллект белән идарә ителә торган платформаларны куллану белән бәйле куркынычлардан нәтиҗәле яклауны тәэмин итүгә комплекслы якын килүне гамәлгә ашыруга юнәлдерелгән.