Римма Ибраһимова: «Тамашачы ул көзге түгел, аңа алдыңны-артыңны күрсәтеп, боргаланып тору гына җитми»

– Римма апа, язмышыгызда хәлиткеч мизгел дип кайсын атар идегез?

– Очраклы рәвештә конкурска эләгеп, шуның нәтиҗәсендә Мәскәүгә – Бөтенроссия эстрада остаханәсенә юллама алу – тормышымдагы хәлиткеч мизгелләрнең берседер. Ул чакта мин – мәктәпне тәмамлап, КФУның тарих бүлегенә укырга керергә хыялланган гап-гади бер авыл баласы. Юкса бит беренче имтиханны да «бишле»гә биргән идем, икенчесенә килсәм, документларың юк, диделәр. Шулай итеп имтиханга керә алмый калдым. Әти-әни арттан йөрми, кая барып бәрелергә, кемнең ишеген шакырга да белмим. Ярый әле иптәш кызларым ярдәмчел булды, бөтенләй сыгылып төшәргә ирек бирмәделәр. Шуннан эшкә урнашырга, икенче елга тагын бәхетне сынап карарга булдык. Инде эшкә урнашкач кына, кызлар татар филармониясендә Мәскәүдә уку өчен конкурс барганын ишетеп кайтканнар. «Син бит матур җырлыйсың, барып кара әле, синең урының заводта түгел», – диделәр. Үзебезнекеләр һәм Мәскәү белгечләре каршында җырладым, үттем. Шулай итеп 12 кеше Мәскәүгә укырга киттек. Әллә ни аһ итмәсәк тә, шатландык, билгеле.

– Әгәр татар артистларын Мәскәүнең эстрада бүлегендә укыту оештырылмаган булса, эстрада нинди эздән киткән булыр иде икән?

– Филармониянең сәнгать җитәкчесе Мәхмүт Нигъмәтҗанов новатор булган дип уйлыйм мин. Күрәсең, яңа сулыш, икенче караш кирәклеген сизенгәндер ул. Иҗат бер эздән генә барса, торгынлык башлана, шуңа аңа дулкынлану, эзләнү кирәк. Безне укытып кайтару – шул эзләнүнең нәтиҗәсе инде ул. Без Мәскәүдән үзебезнең җырлар, тулы бер образ, әзер костюмнар белән кайттык. Башта Казанның Спорт сараенда зур концерт куйдык. Халык бик яратып кабул итте. Аннары төркемнәргә оешып, төрле җирләргә таралып эшли башладык. Мин Зиннур Нурмөхәммәтов, Клара Хәйретдинова белән бер төркемдә идем. Күпмедер вакыт үткәч, үземнең төркемне оештырдым. Татарстан авыл-шәһәрләре, чит төбәкләрдә гастрольләр башланды. Заллар шыгрым тулы була иде.

– Хаталанган чаклар булдымы?

– Сәхнәгә чыгып басуга, залда нинди тамашачы утырганын аңлау, аны тою тәҗрибә белән килә. Менә шул сизгерлек чарланганчы төрле хаталар да булгалый. Әйтик, укудан кайткач, безне Зиннур Нурмөхәммәтов белән Магаданга җибәрделәр. Җир чите бит инде, монда интернациональ җырлар кирәктер, дибез үзебезчә. Шыгрым тулы зал, концертны башлап, русча җырлый башладык. Халык: «Без татарча җыр тыңларга килдек!» – дип, йодрык болгап кычкырырга тотынмасынмы. Шунда ук татарчага күчеп, бөтен белгән җырларны башкардык. Аншлаг белән дүрт концерт бирдек.

– Тамашачы күңелен ничек яулап алырга?

– Бөтен күңелеңне биреп җырласаң, тамашачы да синең белән җыр дөньясына чума. Ул синең белән җырда «яши». Моның өчен бөтен шартын туры китереп, дөрес итеп җырлау гына җитми, көчле энергетика, хис һәм белем кирәк. Ни өчен белем дим, еш кына җырчылар нәрсә җырлаганын аңлап җырламый. Үзең аңламаган нәрсәне халык та аңламаячак бит инде.

– Хәзерге җырчылардан кемнәрне тыңлыйсыз?

– Алар шундый күп хәзер, кайсын тыңларга да белмәссең. Соңгы вакытта Филүс Каһиров өчен шатланам. Концерты шыгрым тулы залда үтте, халыкның аны яратуы сизелеп тора. Талантлы, тырыш егет.

– Үзегезнең кумирларыгыз кемнәр иде?

– Кечкенәдән Әлфия апа, Илһам абыйларны тыңлап үстек. Безнең авылга концерт белән килсәләр, кечкенә генә клубка халык сыймый иде. Тәрәзә аша кереп, эскәмия астына качып булса да тыңларга тырыштык. Соңыннан, еллар узгач, бергә эшләү насыйп булды. Алар бик гади, ярдәмчел иде. Беркайчан да авылдан чыкканнарын онытмадылар. Илһам абый беренче концертларны оештырганда бик ярдәм итте. Без аның артыннан йөрдек инде, ул киңәшләрен кызганмады. Илһам абый – бөтен татар дөньясын уяткан кеше.

– Артист нинди сыйфатларга ия булырга тиеш?

– Cәхнәгә ни өчен чыкканыңны аңларга кирәк. Тамашачы ул көзге түгел, аңа алдыңны-артыңны күрсәтеп, боргаланып тору гына җитми. Аңа тавыш мөмкинлекләрен күрсәтү генә дә җитми. Фикер җиткерергә кирәк. Шулай булмаса, бар да вакытлыча. 

(Кыскартып алынды)

 

vatantat