Эшләүче пенсионерларга 2020 ел азагына кадәр эштән китмәү яхшырак
Яңа ел якынлашкан саен, эшләүче пенсионерлардан эштән киткәндә түләү темасына сораулар да күбәя.
Пенсия тулысынча индексацияләнсен өчен 2020 ел азагына кадәр 3 ай кала эштән китү турында гариза язарга кирәк дип уйлаучылар бар. Чыннан да, бу шулаймы икән?
Әгәр пенсионерның бу ел азагына кадәр эшләп бетерү мөмкинлеге бар икән, аңа вакытыннан алда эштән китәргә кирәкми. Эш шунда ки, ПФР ел азагына кадәр эштән киткәннән соң 3 ай өчен пенсияне арттырырга вәгъдә итә, чөнки индексация элеккечә үк эшләгән вакыт өчен туктатыла. Тик пенсионер эштән киткәч 3 айдан соң гына өстәмәләрне ала алачак. Чөнки эш бирүче хисабын эшкәртү өчен вакыт таләп ителә.
Ә 2021 елның 1 гыйнварыннан эшләмәүче пенсионерларга иминият пенсиясен 6.3 %ка индексацияләргә тиешлеген исәпкә алсак, кешеләр, әлбәттә, бу арту, ким дигәндә, 3 айга аларны әйләнеп узачак дип курка.
Әмма шуны искәртеп узарга кирәк, инде берничә ел дәвамында пенсияне индексацияләү эштән азат ителүдән соң килгән айның беренче числосыннан торгызыла (400-ФЗ Законның 26.1нче маддәсе).
Өч айлык тоткарлык – бердәнбер минус
Өстәмә, чыннан да, 3 айдан соң гына исәпләнсә дә, нәтиҗәдә, пенсионерга бу вакыт эчендәге акчаның барысы да күчереләчәк.
Шуңа күрә пенсионерлар, әйтик, алар 30 яки 31 декабрьдә эштән китсәләр, ел азагына кадәр алар хезмәт хакларын югалтмаячак. Аларның пенсияләре киләсе елның 1 гыйнварыннан индексацияләнәчәк, шуңа күрә пенсиягә өстәмә алуга бәйле өч айлык тоткарлык бердәнбер минус булып тора.
Эш бирүчеләр эштән китүче пенсионерларга конкрет нәрсә түләргә тиеш?
Хезмәт хакыннан тыш, эштән киткәндә өстәмә түләүләр турында да истән чыгармаска кирәк. Аларга керә:
1) файдаланылмаган чираттагы ял (отпуск) өчен компенсация
Аны оешмада кимендә 6 ай эшләгән хезмәткәрләргә түләргә тиешләр. Компенсация күләме соңгы ял тәмамланганнан соң пенсионерның күпме эшләвенә бәйле.
Пенсионерга рәсми рәвештә эшкә урнашканнан соң 11 айдан да ким эшләмәгән очракта, тулы компенсация түләнәчәк.
2) файдаланылмаган отгуллар өчен компенсация
Әгәр хезмәткәргә бәйрәм яки ял көннәрендә эшләгән өчен икеләтә түләү күчерелмәгән һәм шул ук вакытта ул отгулларны кулланмаска булган икән, эштән киткәндә аңа бу көннәр файдаланылмаган отпускны компенсацияләгән кебек компенсацияләнә.
3) Хезмәт хакын индексацияләү
Әгәр пенсионерга хезмәт хакы дәүләт бюджетыннан күчерелә икән, аның хезмәт хакын, норматив актларга таянып, үзәкләштереп индексациялиләр. Ә шәхси оешма үз хезмәткәренең хезмәт хакын күмәк килешүдә яки башка локаль актта билгеләнгәнчә индексацияләүне күздә тотарга тиеш.
Хезмәт хакы индексацияләнмәгән хезмәткәр аны түләттерергә хокуклы
4) Эштән азат ителгәндә махсус түләүләр
Аларны шулай ук оешмаларның норматив актларына яки локаль актларына сылтап, бирәләр. Әгәр пенсионер штат кыскаруга яки оешманың ликвидацияләнүенә бәйле рәвештә эштән китсә, аның 2 ай эчендә уртача хезмәт хакы күләмендә өстәмә пособие алуга тулы хокукы бар. Тик ул бу вакыт эчендә аларга башка эш табылмаса гына бирелә.
Өченче ай өчен пособие алу өчен мәшгульлек үзәгенә исәпкә басарга кирәк, ә бу инвалидлык буенча яки туендыручысын югалту буенча пенсия алучыларга гына мөмкин (1032-1нче законның 3нче маддәсе).
Эш бирүчедән эштән киткәндә алынмаган түләүне эштән азат ителгәннән соң бер ел эчендә суд аша түләттереп була (РФ Хезмәт кодексының 392нче маддәсе).
Следите за самым важным и интересным в Telegram-каналеТатмедиа
Нет комментариев